کاربرد نیترات نقره در پزشکی

آیا از نقش و کاربرد نیترات نقره در پزشکی (Application of silver nitrate in medicine) اطلاع دارید؟ نقره از روزگاران پیشین درمانی داشته و در طب سنتی نیز جایگاه خود را حفظ نموده است. از نقره جهت درمان برخی از عارضه‌ها و همچنین رفع عفونت و خونریزی استفاده می‌شد. این کاربرد همچنان تا به امروز در علم پزشکی وجود دارد. در گذشته قبل از کشف آنتی‌بیوتیک، از نیترات نقره برای درمان جراحات و زخم‌های حاصل از سوختگی (بصورت موضعی) استفاده می‌شد.

کاربرد این ماده با تولید سولفادیازین نقره در سده بیستم مجدد احیا شد. تاثیرات مفید نقره در مهار و کنترل عفونت در مداوای موضعی زخم‌های مزمن و سوختگی بطور محسوس قابل مشاهده بود. علاوه بر موارد فوق از این ترکیب  به عنوان روکش بسیاری از دستگاه‌های پزشکی استفاده می‌شد. در طب مدرن کنونی بهره‌کشی از نیترات نقره به‌منظور پیشگیری و درمان عفونت به یک امر کاملاً بدیهی و مستدل مبدل شده‌است. نقره به سبب خصلت ضدباکتريايي در صنايع دارويي (بصورت فلز و يا ترکيبات حاصل از آن) مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. از ویژگی‌های بارز آن می‌توان به مقاومت در سطح بالا در برابر حلال‌هاي شيميايي اشاره کرد. از نقره و ترکیبات حاصل از آن در تکنیک هومئوپاتی (نوعی روش درمانی) نیز استفاده می‌شود.

نيترات نقره به عنوان قابض و التیام‌بخش جراحات، ورم هاي چرکي و آفت بکار می‌رود. نيترات نقره به شکل محلولی رقیق در مداوای سوختگی و زرد زخم، زگیل، خارش و ميخچه کاربرد دارد. امروزه مصرف عمده نیترات نقره در پزشكي جهت باكتري‌كشي و حذف ميكروب برخی بيماري‌های خاص است. همچنین این ترکیب يكي از اجزا پودر نقره فيزان براي مداوای جراحات سطحي است. بطور خلاصه کاربردهای این ماده در طب مدرن به شرح زیر است:

• بند آوردن خونریزی و سوزاندن بافت آلوده دور زخم
• به سبب خاصیت ضدعفونی کنندگی به شکل پمادهای موضعی در صنعت پزشکی ظهور کرده است.
• برای سوزاندن زگیل و زدودن بافت‌های گرانوله اضافی، زایده‌های پوستی و در واقع هرگونه بافت ناخواسته
• از محلول رقیق نیترات نقره برای نوزادان مبتلا به سوزاک استفاده می‌شود. این محلول از نابینایی کودک ممعانت به عمل می‌آورد.
• برای مداوای زخم‌های دهان و آفت
• برای سوزاندن رگ‌های خونی سطحی در بینی مصرف می‌شود تا از خونریزی بینی ممانعت به عمل آید.
• عفونت‌های باکتریایی گرم مثبت و منفی
• در شرایط گرانولوم‌ ناف برای خشکاندن بافت و رشد پوست طبیعی
• برای حذف سلول‌ها در بستر ناخن‌ها

توجه: نیترات نقره یک ماده سمی به‌شمار می‌‌آید. مصرف این ماده موجب درد شکمی و ورم معده و روده می‌شود از مصرف خودسرانه این ترکیب اکیداً خودداری کنید.

این ترکیب شیمیایی از توانمندی ضد میکروبی بسیار بالایی برخوردار است. سدیم فلوراید نیز عاملی برای افزایش املاح است. به سبب دلایل ذکر شده از محلول نیترات نقره به همراه وارنیش سدیم فلوراید به قصد پیشگیری از پوسیدگی دندان استفاده می‌شود.

محلول آمونیاکی نیترات نقره عامل استریلیزاسیون در دندانپزشکی محسوب می‌شود. از این محلول برای ضدعفونی کردن کانال‌های ریشه استفاده می‌کنند. گاهی اوقات نیز دندانپزشکان برای التیام زخم‌های دهان از پنبه آغشته به این ترکیب استفاده می‌کنند. خاصیت ضدباکتریایی این ماده یکی از اصلی‌ترین ویژگی‎‌های آن در کاربردهای دندانپزشکی به‌شمار می‌آید.

• از بلعیدن‌این‌ماده خودداری کنید. زیرا موجب خونریزی در دستگاه گوارش و یا گاستروانتریت (کشنده) می‌شود. برخی از علائم مصرف از آن شامل استفراغ و تنگی نفس، تب و تشنج می‌شود.
• از استفاده طولانی مدت از آن پرهیز کنید زیرا موجب کاهش تکثیر فیبروبلاست می‌شود.
• از آن برای بهبود بافت زخمی فقط بر روی قسمت تحت درمان استفاده کنید.
• این ترکیب شیمیایی به سبب خاصیت خورندگی به پوست  آسیب می‌رساند بنابراین حین کار با آن نکات ایمنی را رعایت کرده و از تجهیزات محافظتی استفاده کنید.

توجه: برای بی‌خطر کردن نیترات نقره بایستی آن را با آب رقیق کرد.

برای مطالعه بیشتر در زمینه کاربرد و خطرات نیترات نقره کلیک کنید