
سولفات مس اصطلاحی است که میتواند به یکی از ترکیبات شیمیایی (Cu2SO4) یا (CuSO4) اشاره کند. با این حال، دومی ترکیب ترجیحی است که با اصطلاح “سولفات مس” توصیف میشود. نام سیستماتیک CuSO4 سولفات مس (II) است که به عنوان کات کبود نیز شناخته میشود.
مس در حالت کلی فلزی سمی نیست، اما برخی از نمکهای آن سمی هستند، به ویژه نمک های رایج مس مثل سولفات مس یا کات کبود. سولفات مس در دوز کمتر از 0.5 گرم، یک نمک کریستالی با رنگ آبی و طعم فلزی است و در مقادیر زیاد به عنوان یک سم تحریککننده باعث تحریک معده و روده میشود. اثر مسمومیت مس در عرض 15 تا 30 دقیقه شروع میشود.
مضرات کات کبود برای انسان چگونه بروز مییابد؟
سولفات مس یک اسید خورنده است که منجر به سوختگی مری، زخمهای سطحی و عمیق در معده و روده کوچک، گاستریت حاد، خونریزی در مخاط روده، نکروز مخاط روده و سوراخ شدن آن میشود. مسمومیت حاد کشنده با مس بسیار نادر است. مس به عنوان یک فلز، سمی نیست با این حال تمام نمکهای مس سمی هستند.
سولفات مس گاهی اوقات توسط کودکانی که جذب رنگ آن شدهاند بلعیده میشود. مسمومیت تصادفی نیز زمانی رخ داده است که برای حفظ رنگ سبز سبزیجات، مس به آن اضافه شده است.
کات کبود یک محرک قوی، محرک شدید پوست و چشم، محرک دستگاه تنفسی است. پس از مصرف میتواند باعث مسمومیت با مس شود. همچنین در مطالعات حیوانی در دوز بالا با رشد جنین تداخل دارد.
عوارض اصلی مصرف سولفات مس شامل همولیز داخل عروقی، متهموگلوبینمی، آسیب حاد کلیه و رابدومیولیز است.
اگر قصد خرید سولفات مس را دارید، میتوانید با کارشناسان ما تماس حاصل نمایید.
کات کبود چه رنگی است ؟
رایجترین شکل سولفات مس پنتا هیدرات آن است که با فرمول شیمیایی CuSO4.5H2O ارائه میشود. مشخصه بارز این فرم از سولفات مس، رنگ آبی روشن آن است. البته شکل بی آب این نمک، پودری به رنگ سفید میباشد.
سولفات مس یا پنتاهیدرات سولفات مس (CuSO45H2O) یک ترکیب غیرآلی همهکاره است. برای مخلوط کردن سولفات مس از مس و گوگرد استفاده میشود. به دلیل رنگ آبی روشن به نام کات کبود نیز شناخته میشود.
کاربرد کات کبود
سولفات مس یک ماده شیمیایی همه کاره است که به همان اندازه که در کشاورزی کاربرد دارد، در صنعت نیز کاربرد دارد. مورد مصرف اصلی سولفات مس در کشاورزی است.
تا حدود یک نسل قبل، تنها کاربرد آن در صنعت به عنوان ماده رنگرزی و آبکاری الکتریکی بود، اما امروزه در بسیاری از فرآیندهای صنعتی استفاده میشود. صنعت الیاف مصنوعی کاربرد آن را در تولید مواد اولیه خود پیدا کرده است. صنعت فلز از مقادیر زیادی سولفات مس به عنوان الکترولیت در پالایش مس، برای پوشش مسی سیم فولادی قبل از سیمکشی و در فرآیندهای مختلف آبکاری مس استفاده میکند.
پیشنهاد میکنیم مقاله / را نیز مطالعه نمایید.
صنعت معدن از آن به عنوان یک فعالکننده برای شناورسازی کف سنگ معدن سرب، روی، کبالت و طلا استفاده میکند. تجارت چاپ آن را به عنوان یک الکترولیت در تولید الکتروتایپ و برای حکاکی به کار میگیرد. صنعت رنگ از آن در رنگهای ضد رسوب استفاده میکند و در رنگآمیزی شیشه نقش دارد. در واقع، امروزه به سختی صنعتی وجود دارد که استفاده کمی از سولفات مس نداشته باشد.
موارد استفاده از کات کبود
مس فواید زیادی دارد. کاربردهای متعددی در کشاورزی، صنعت، معدن، چاپ، تولید رنگ، بهداشت عمومی و پزشکی دارد. حتی در رنگ مو استفاده می شود! کات کبود کاربردهای گستردهای دارد. برخی از این کاربردها در زیر ذکر شده است:
- پنتا هیدرات این ترکیب، CuSO4.5H2O به دلیل توانایی آن در کشتن چندین قارچ به عنوان قارچ کش استفاده میشود.
- سولفات مس در محلول بندیکت و در محلول Fehling استفاده میشود که در آزمایش کاهش قندها به کار میرود. همچنین برای آزمایش نمونههای خون برای بیماریهایی مانند کم خونی استفاده میشود.
- CuSO4 با KMnO4 (پرمنگنات پتاسیم) مخلوط میشود تا یک اکسیدکننده تشکیل شود که میتواند در تبدیل 1o استفاده شود. همچنین به عنوان تثبیتکننده رنگ در فرآیند رنگرزی گیاهی استفاده میشود.
- محلولهای سولفات مس در آب را میتوان به عنوان یک عنصر مقاومتی در مقاومت مایع استفاده کرد. همچنین میتواند به عنوان تزئین استفاده شود؛ زیرا میتواند به سیمان، سرامیک و سایر فلزات نیز رنگ بدهد.
- سولفات مس نیز به چسبهای صحافی اضافه میشود تا از کاغذ چاپ شده در برابر حشرات محافظت شود.
کات کبود در طب سنتی
مس یک عنصر ضروری برای انسان است. با این حال قرار گرفتن در معرض غلظتهای بالای سولفات مس میتواند مضر باشد. استفاده از سولفات مس (CuSO4) در طب سنتی آفریقای جنوبی توسط پزشکان طب سنتی بسیار رایج است و قدمتی دیرینه دارد.
درمانگران سنتی از CuSO4 برای اهداف درمانی استفاده میکنند. استفاده از CuSO4 به شدت با جنسیت مرتبط میباشد و کاربرد CuSO4 بدر زنان بیشتر از مردان است. بر اساس گزارشها، CuSO4 به افراد در تمام سنین، از جمله نوزادان و کودکان تجویز میشود. راه های اصلی تجویز تنقیه، خوراکی و استفاده در حمام است.
دلایل استفاده متنوع است و شامل بثورات پوستی، درد، درد و تورم و همچنین بیماری های مقاربتی میباشد. درصد بالایی از درمانگران طب سنتی برای استفاده از CuSO4 برای اهداف درمانی شناسایی شدهاند. کات کبود در بهداشت عمومی، پزشکی و محصولات دارویی کاربردهای زیادی دارد:
- به بتن مورد استفاده در کف استخرها اضافه میشود و از قارچ پا (پای ورزشکار) جلوگیری میکند.
- به عنوان یک ترکیب کشنده نرمتنان، بیلارزیا را در کشورهای گرمسیری با کشتن ناقل کنترل میکند.
- این به جلوگیری از مالاریا کمک میکند؛ زیرا برای تهیه ترکیباتی که لارو پشه را میکشد استفاده میشود.
- در ضد عفونی کنندهها و میکروبکشها که از عفونت قارچی جلوگیری میکنند استفاده میشود.
- کات کبود ماده خام برای تهیه کاتالیزورهای مس برای تولید محصولات دارویی است.
فواید سلامتی سولفات مس
بزرگترین مزیت سلامتی سولفات مس این است که برای کنترل رشد باکتریها و قارچها در میوهها، سبزیجات و سایر محصولات استفاده میشود. این مورد شامل کپک است که میتواند باعث ایجاد لکههایی روی برگ و فاسد شدن گیاهان شود؛ زیرا سولفات مس به پروتئین های قارچ متصل شده و به سلولها آسیب رسانده و باعث مرگ آنها میشود.
سولفات مس هنگامی که با آهک و آب ترکیب میشود به عنوان یک قارچکش محافظ عمل کرده و برای محافظت از گیاهان در طول درمان بذر قبل از رشد آنها استفاده میشود. در آب و هوای گرمسیری، از آن به عنوان یک ترکیب برای دفع نرم تنان استفاده میشود، که به شکل طعمه است و آفاتی مانند حلزون را که باعث آسیب به گیاهان و محصولات میشود کنترل میکند.
سولفات مس همچنین به منظور کمک به سلامت و ایمنی عمومی استفاده میشود. جلبکها و باکتریهای ناشی از رشد جلبکها در استخرها را از بین برده و از ابتلا به بیماری قارچی پا موسوم به پای ورزشکار، عفونت قارچی که در آب و هوای گرم بین انگشتان پا رشد میکند (مانند استخرهای سرپوشیده) جلوگیری میکند.
در برخی مناطق، ممکن است از سولفات مس برای خطکشی لولههای زهکشی یا فاضلاب استفاده شود تا از رشد ریشه در آنها و ایجاد گرفتگی جلوگیری به عمل آید.
کریستالهای پنتا هیدرات سولفات مس، به صورت پودر یا مایع راحتترین راه برای استفاده در تمیز کردن باغها، استخرها یا زهکشها هستند. سولفات مس به خوبی در مایع حل میشود و همین موضوع آن را به یک پاککننده موثر برای استخرها و مخازن تبدیل میکند.
عوارض جانبی کات کبود
در حالی که مس یک عنصر کمیاب است که به طور طبیعی در گیاهان و جانوران وجود دارد، سولفات مس زمانی که کسی در معرض آن قرار میگیرد به عنوان یک محرک عمل نمیکند. محصولات زراعی و کشاورزی پس از درمان با سولفات مس تمیز میشوند و خطر کمتری برای بلع آن وجود دارد؛ زیرا خود را به رسوبات خاک میچسباند.
اگر از آن برای اهداف کشاورزی یا باغداری استفاده میکنید، ممکن است در معرض سولفات مس قرار بگیرید. اگر سولفات مس از طریق پوست یا چشم جذب شود ممکن است باعث سوزش شود. این اتفاق میتواند منجر به خارش، اگزما، ورم ملتحمه، التهاب، تجمع مایعات یا تحریک قرنیه در صورت قرار گرفتن در معرض چشم شود.
عوارض بلع کات کبود
اگر سولفات مس بلعیده شود، فقط کمی سمی است؛ زیرا اغلب به دلیل تحریک شدیدی که در دستگاه گوارش ایجاد میکند، نسبتا سریع باعث استفراغ میشود. اگر فردی سولفات مس مصرف کند و استفراغ نکند، ممکن است در معرض مسمومیت با سولفات مس باشد.
عوارض گوارشی شدید ممکن است با مصرف بیش از حد رخ دهد. در مصرف بیش از حد شدید یا طولانی مدت، علائم ممکن است مشابه علائم بیماری ویلسون باشد؛ بیماری که در آن کبد مس را به اندازه کافی فیلتر نمیکند و مس در کبد، مغز، چشم ها و سایر اندامها تجمع مییابد. به تدریج، سطوح بالای مس ممکن است باعث آسیب اعضای بدن شود. علائم مسمومیت با کات کبود عبارتند از:
- احساس سوزش در قفسه سینه یا شکم
- طعم فلزی در دهان
- حالت تهوع
- سردرد
- اسهال (که ممکن است رنگ آبی یا سبز داشته باشد)
- تعرق مفرط
صرف نظر از اینکه استفراغ رخ داده است یا خیر، هر فردی که سولفات مس مصرف میکند باید به اورژانس مراجعه کند تا موضوع مسمومیت رد شود و همچنین مطمئن شود که آسیبی به مغز، کبد، کلیه ها یا پوشش روده معده وارد نشده است. اگر چه بسیار نادر است، اما در صورت عدم درمان، قرار گرفتن در معرض دوز بالای سولفات مس در برخی شرایط می تواند منجر به مرگ شود.
عوارض جانبی بلند مدت
سولفات مس به عنوان عامل ایجاد سرطان معرفی نشده است، زیرا شواهد کافی وجود ندارد که سولفات مس را با ایجاد سرطان در انسانها مرتبط کند. به سورت طبیعی وقتی مس وارد جریان خون میشود، قبل از دفع از طریق مدفوع عمدتا در کبد جمع آوری میگردد. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سولفات مس میتواند باعث سرطان در انسان و حیوانات شود، مورد نیاز است.
برای کسانی که به طور مداوم در معرض سولفات مس هستند که از آن برای کشاورزی استفاده میکنند، ممکن است خطر ابتلا به بیماری کبدی افزایش یابد، اگرچه این احتمال در افرادی که قبلا مبتلا به بیماری ویلسون هستند، بیشتر است، بیماری ویلسون زمانی اتفاق میافتد که بدن سطوح بالایی از این بیماری را حفظ کند.
عوارض جانبی کات کبود در کودکان
این امکان وجود دارد که کودکان نسبت به بزرگسالان نسبت به قرار گرفتن در معرض سولفات مس حساستر باشند، بهویژه اگر روی خاک و در نزدیکی سولفات مس در حال بازی باشند یا دستها یا اشیاء خود را در نزدیکی جایی که سولفات مس در آن وجود دارد بدون شستشو در دهان خود قرار دهند. هنگام استفاده از سولفات مس این را در نظر داشته باشید و مطمئن شوید که کودکان در نزدیکی منطقه مورد استفاده قرار ندارند.
سمیت کات کبود برای حیوانات و گیاهان
سولفات مس فقط برای پرندگان سمیت متوسط دارد، اما برای ماهیها بسیار سمی است؛ زیرا استفاده از سولفات مس در دریاچهها و حوضچهها باعث کاهش اکسیژن آنها و ایجاد زبالههای اضافی میشود.
استفاده بیش از حد از سولفات مس در درمان گیاهان نیز میتواند روند فتوسنتز را مختل کند و به پوشش گیاهی آسیب برساند. به این دلیل، بسیار مهم است که دستورالعملهای مربوط به سولفات مس را دنبال کنید تا به اکوسیستمهای موجود در جایی که از این ترکیب استفاده میکنید آسیبی نرسانید.