تاثیر آب دیونیزه روی ویروس ها و باکتری ها

آب دیونیزه آبی است که یون های آن از هم جدا شده اند این آب را معمولا به آب خالص یا فوق خالص نیز می شناسند ولی ممکن است برخی نیز آن را با آب مقطر اشتباه بگیرند.

آب مقطر در واقع جدای از آب های خالص و دیونیزه است و از روش چگالش و تقطیر بدست می آید اما آب دیونیزه هم از نظر ساختار و هم از لحاظ نحوه تولید و بدست آمدن متفاوت است.

تولید آب دیونیزه به دستگاه های خاصی نیاز دارد که بتوانند از آب ساختاری را خارج کنند و آب فوق خالص تحویل بدهند.

دستگاه مخصوص تولید آب دیونیزه و Ultra-Pure دیونایزر نام دارد که در ادامه این مقاله توضیحات مختصری در این باره نیز داده ایم.

شاید درباره آب دیونیزه بسیار شنیده اید ولی امروز در این مقاله قصد داریم از کاربرد ها و مزایای استفاده از آب دیونیزه و در نهایت “تاثیر آب دیونیزه روی ویروس ها و باکتری ها” خدمتتان توضیحاتی ارائه بدهیم. پس با ما همراه باشید.

کاربرد های آب دیونیزه

دیونیزاسیون در آب های دیونیزه بدین صورت است که پس از گذراندن مراحل تقطیر آب و بدست آمدن آب مقطر، از یکی از دو روش رزین های تبادل یونی یا دستگاه اسمز معکوس یون زدایی برای تولید آب دیونیزه یا آب با سختی صفر استفاده می شود.

بله درست متوجه شده اید آب دیونیزه همان آب سختی است که تمامی سختی خود را از دست داده است و به همین دلیل خواص فوق العاده ای برای شادابی پوست، شستشوی وسایل آزمایشگاهی و برش قطعات فلزی بسیار ظریف نام برد.

این آب با این که برای نوشیدن مناسب نیست ولی جالب است که مصارف دارویی و درمانی دارد و در صنایع پزشکی و داروسازی بسیار مصرف می شود.

دلیل مناسب نبودن این آب برای نوشیدن هم آن است که چون مواد معدنی مورد نیاز بدن از آن حذف شده است ممکن است حاوی باکتری ها و آلاینده های ویروسی نیز باشد.

همچنین بدلیل داشتن واکنش پذیری بالای این ماده، مصرف آن می تواند برای مینای دندان و بافت های نرم بدن آسیب برساند.

بهترین شیوه دستیابی به آب نوشیدنی سالم که خواص آب دیونیزه را حفظ کند، استفاده از دستگاه های تصفیه آب مجهز به فناوری اسمز معکوس می باشد چون این دستگاه ها، کلیه آلاینده های موجود در آب را حذف می کنند.

از دیگر کاربرد های آب های دیونیزه می توان در صنعت آرایشی بهداشتی به عنوان حلال، حجیم کننده، ضدعفونی و استریل کننده بعضی از داروهای تزریقی نام برد.

چون در این مقاله بیشتر درباره تاثیر آنتی باکتریال و ضد ویروسی دیونایزر قرار است بحث شود پس، از کاربرد های صنعتی آن برای خنک سازی دستگاه ها صحبت نخواهیم کرد.

آب دیونیزه چیست ؟

آب دیونیزه یا آب زدوده که از کلمه Deionized گرفته شده و به آب دمین نیز معروف می باشد، در واقع آبی است که یون هایی مانند سدیم، کلرید، بی کربنات و سولفات از آن جداسازی شده باشند.

اگر قرار باشد که این یون های نمکی و معدنی در آب وجود داشته باشند آنگاه در تاسیسات، بویلرها و پکیج ها باعث گرفتگی، تشکیل رسوب و ایجاد خورندگی می شوند، پس لازم است تا این یون ها از آب جدا شده و آب فوق خالص استفاده شود.

از دیگر موارد استفاده از آب های دیونیزه، می‌توانیم به سیستم خنک‌کننده کوره‌های ذوب، بیمارستانها، صنایع الکترونیک، آزمایشگاه ها و آبکاری قطعات اشاره کنیم.

در ادامه دلیل مصرف آب های دیونیزه و لزوم وجود این نوع آب ها را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

آب دیونیزه و باکتری زدایی

مواد ضدعفونی کننده نقش مهمی در کنترل باکتری ها و حتی ویروس های بیماری زا دارند. آب دیونیزه هم یک ضدعفونی کننده ایمن و بی خطر برای ویروس ها و باکتری ها به حساب می آید.

از کاربردهایی که آب دیونیزه در از بین بردن ویروس ها و باکتری ها دارد می توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:

• آب دیونیزه در صنعت و آزمایشگاه و مراکز تحقیقاتی، جهت شستشوی وسایل آزمایشگاه و تجهیزات فلزی حساس و ظریف مورد استفاده قرار می گیرد.
• در دستگاه دیالیز از آب دیونیزه به عنوان حلال مواد معدنی برای ورود به بدن، استفاده می شود.
• همچنین برای تولید صابون و شامپو نیز کاربرد دارد.

برای تولید آب دیونیزه از دستگاه دیونایزر آب استفاده می شود که با استفاده از رزین های تبادل یونی یعنی رزین کاتیونی و رزین آنیونی و همچنین رزین میکس بد، آب را تصفیه و دیونایز می کند.

دانستن این نکته مهم است که مخلوطی از دو رزین آنیونی و کاتیونی، رزین میکس بد را تشکیل می دهند.

فرآیند تصفیه و خالص سازی آب در دیونایزر بدین صورت است که آب وارد شده به دستگاه که باکتری ها، ویروس ها و درکل آلاینده هایی ممکن است آب، در خود داشته باشد پس از عبور از مجراهایی از طریق تماس پیدا کردن با این رزین ها واکنش داده و کاتیون ها و آنیون های عامل آلودگی موجود را از دست می دهند.

روش تبادل یونی

تا اینجای مطلب باید درباره روش تبادل یونی اطلاعاتی کسب کرده باشید ولی تصمیم گرفتیم نحوه دیونایز کردن و تبدیل آب سخت به آب خالص توسط روش تبادل یونی را کمی بیشتر با هم بررسی کنیم.

تبادل یونی یا Ion Exchange راه حلی خانگی برای تولید آب نرم و شیرین از آب سخت و غیر قابل شرب است.

رزین، پرکاربردترین ماده شیمیایی برای حذف آنیون و کاتیون ها در آب می‌باشد که در آن یون های H+ و OH- با یکدیگر در تعامل هستند.

رزین های کاتیونی (Cationic Resins) و رزین های آنیونی (Anion Exchange Resins) به صورت مجزا با عبور آب از آن ها در تولید آب دیونیزه نقش دارند و همانطور که می دانید هر یک یون مثبت یا منفی آب را با یون دیگری که سختی آب را از بین ببرد تعویض می کنند.

در روش ترکیبی میزان خاصی رزین کاتیون و رزین آنیون در یک ستون قرار داده می شود و تبادل یونی مثبت و منفی به صورت یک جا انجام می شود. این روش بهتر از روش مجزا است به دلیل اینکه محیط اسیدی بعد از ستون کاتیون به وجود نمی آید.

روش اسمز معکوس

همان طور که قبلا هم به آن اشاره شد به غیر از روش تبادل یونی، روش دیگری به نام اسمز معکوس وجود دارد و از روش های تولید آب فوق خالص محسوب می شود که با کمک غشای نیمه تراوا یا فیلتر ممبران تصفیه آب، به تولید آب خالص (Pure – Water) ختم می شود.

توضیح درباره این روش، مقاله ای مجزا می طلبد با این حال چون صحبت از آن شد باید بگوییم که اسمز معکوس یا (Reverse Osmosis) یک فرآیند تصفیه آب است که از یک غشا یا بستری قابل نفوذ تا حدودی برای حذف یون ها، مولکول های ناخواسته و ذرات بزرگتر از آب آشامیدنی استفاده می کند.

سیستم RO که با نام سیستم آب شیرین کن نیز شناخته می شود، کاربرد های متنوعی در صنایع مختلف غذایی و آشامیدنی، صنایع لبنی، نساجی و رنگرزی، گلخانه، دام و طیور، مجتمع های مسکونی، سازمان ها و ادارات و بسیاری از مجموعه های دیگر دارد.

یکی از روش های مقرون به صرفه برای تولید آب دیونیزه، ترکیب دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس و تبادل یونی است.

در این روش پس از اندازه گیری سختی آب معمولی میزان کل ماده جامد محلول که به آن TDS می گویند از آب حذف می شود.

سپس با استفاده از یک سیستم رزینی و تبادل یونی دوباره عمل سختی گیری انجام می گیرد تا در نهایت آب دیونیزه فوق خالصی که در آزمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی قابل استفاده است تولید شود.

اگر می خواهید درباره روند انجام اسمز معکوس اطلاعات بیشتری کسب کنید توصیه می کنیم این مطلب  را نیز مطالعه کنید.

تاریخچه آب دیونیزه

برای آن که تاثیر آب دیونیزه بر ویروس ها و باکتری ها و علت ساخت و تولید آب دیونیزه را بهتر درک کنید لازم دانستیم تا درباره تاریخچه آن نیز لازم دیدیم توضیح بدهیم.

آب آشامیدنی حداقل از حدود 200 سال پس از میلاد مسیح به این صورت حال حاضر تقطیر شده و قابل شرب می باشد.

در آن زمان های کم آبی و خشکسالی، برای تهیه آب نوشیدنی از تقطیر آب دریا استفاده می کردند ولی بعد ها تصمیم گرفتند برای این که در مقیاس بزرگتر و برای کاربرد های صنعتی و دارویی روش هایی را اختراع کنند که بتوان به راحتی آب خالص تولید کرد.

جمع بندی

در این مقاله سعی ما بر این بوده است که تاثیر آب دیونیزه بر ویروس ها و باکتری ها را بررسی کنیم و همان طور که متوجه شدید این آب ها در ضدعفونی و استریلیزه کردن آب برای از بین بردن ویروس ها و باکتری های بیماری زا بسیار تاثیر گذارند.

سپس در ادامه درباره نحوه تولید آب های دیونیزه و روش هایی که به واسطه آن ها آب دیونیزه تولید می شوند صحبت کردیم.

باید گفت که روش های اسمز معکوس و تبادل یونی هر یک مزایا و محاسنی برای تولید آب خالص و فوق خالص دارند اما بهتر است هر دو روش را با هم ترکیب کرده و از محاسن هر دو به طور مشترک استفاده کرد.

آب دیونیزه کاربردها و خواص متنوعی در صنایع دارویی و صنایع پزشکی دارد، یکی دیگر از کاربرد های آن بر روی پوست است.

در مقاله ای جداگانه قبلا درباره فواید آب دیونیزه برای پوست خدمتتان گفته ایم، اما یادآوری نکات مهم مربوط به آن هیچ جای دوری نمی رود:

به دلیل وجود آلاینده هایی که در جو زمین وجود دارند در هنگام خروج از خانه ممکن است آن ها وارد منافذ پوست شده به شکل جوش هایی در صورت و یا زائده هایی بر روی پوست باقی بمانند.

برای از بین بردن باکتری ها و ویروس های باقی مانده بر روی پوست از شستشو با آب و صابون و یا شستشو با آب دیونیزه و حتی عمل های زیبایی که برای لایه برداری از پوست انجام می گیرند می توانید استفاده کنید.